نکاتی که مترجم باید به آنها توجه کند
همان طور که ترجمه یعنی برگرداندن از زبان مبدا به زبان مقصد، مفهوم متن نیز باید از یک زبان به زبان دیگر به درستی انتقال پیدا کند. همیشه یک ترجمه نمی تواند ساده باشد، به ویژه . مثلا اگر شروع کار شما با ترجمه متن عربی به فارسی باشد، کار شما سخت خواهد شد. چرا که زبان عربی دارای قواعد و اصول خاصی است که می بایست با آن آشنایی کامل داشته باشید.
مثلا با جا به جایی کسره و یا فتحه معنی یک کلمه و حتی جمله به طور کامل تغییر میکند. یک مترجم وظیفه ی مهمی بر عهده دارد، چرا که ممکن است مفاهیم به طور کلی در هنگام برگرداندن عوض شود، به خصوص اگر آن متن، یک متن تخصص علمی باشد.
این موضوع در ترجمه های رسمی اهمیت بیشتری پیدا کرده و مترجم مسئولیت سنگین تری را بر دوش خواهد کشید. در این شرایط استفاده و به کار گیری مترجم های با سابقه و حرفه ای ضرورت پیدا کرده و به عنوان کسی که به مترجم نیاز دارید، بهتر است ترجمه ی رسمی خود را به دست مترجم کاردان و باسابقه ی طولانی بسپارید.
مترجم در ترجمه تخصصی یک متن باید به چند نکته توجه داشته باشد:
هیچگاه نرم افزارهای ترجمه، نمی توانند درک درستی از مفهوم واژگان یک نویسنده داشته باشند. مترجم می تواند تمامی مفاهیم، اصلاحات و واژگان را دریابد و به زبان مقصد برگرداند. حتی اگر مترجم توانمند و باسابقه باشد، احتمال اشتباه وجود دادر. بهتر است متن ترجمه شده را شخصی دیگر هم بخواند تا با دیدی جدید به بررسی نکات بپردازد. مترجم باید بداند مخاطب متن چه کسی است و قرار است از متن چه بدست آورد. دانستن این نکته در انتخاب واژگان و نحوه ترجمه تاثیرگذار است.
راهنمایی برای مترجمان تازه کار
اگر تصمیم دارید به عنوان مترجم فریلنسر تازه کار به دنیای ترجمه و کسب درآمد از این طریق وارد شوید، مطالب زیر را دنبال نمایید.
هرگز چنین چیزی درست نیست که مترجمان تازه کار حتما نواقص زیادی داشته و نمی توان به ترجمه ی آن ها به اندازه ی کافی اعتماد کرد. اتفاقا ماجرا تا حدود زیادی می تواند برعکس باشد. غالبا مترجمان تازه کار با داشتن اعتماد به نفس کمتر تلاش بیشتری در امر ترجمه کرده و دقت مضاعفی در کار از خود به خرج می دهند. و همین موضوع عموما سبب می گردد تا ترجمه تمیزتر و قابل اعتمادتری تولید گردد.
اگر مشتری ندارید؟
اگر مدتی ست که خود را برای ترجمه آماده کرده ، اما مشتری ندارید می توانید برخی ترجمه های خود را به نشریات ارسال کرده و امیدوار باشید که مقالات شما به چاپ برسد. جدای این با اشتراک در وب سایت های دورکاری شانس دریافت پروژه های ترجمه را از این طریق خواهید داشت.
تعداد زیادی از مجلات آنلاین و نشریات نیازمند دریافت ترجمه های به روز هستند، فقط کافی ست خود را در معرض دید این عده قرار دهید. در حقیقت شما باید به نوعی به جمع مترجمین آنلاین پیوسته و موجودیت خود را اعلام کنید.
با دیگر مترجمان در ارتباط باشید
دومین چیزی که باید انجام دهید، این است که با سایر مترجمان موفق و پرکار در ارتباط باشید. در ابتدا ممکن است این موضوع کمی سخت به نظر برسد، اما شما می توانید دامنه ی ارتباطات خود را از سطوح کم آغاز کرده و در نهایت خود را به جمع دوستانه ی این افراد اضافه نمایید.
به این شکل هم مهارت های شما به وسیله ی مرور تجربه های این عده افزایش می یابد و هم مهم تر از آن این که امکان دریافت پروژه های متعددی را از طریق ایشان خواهید داشت.
بسیار ممکن است اتفاق بیفتد که یکی از همین مترجم ها پروژه ای دریافت کند که خود به دلیل مشغله ی زیاد قادر به تحویل آن نباشد و در عوض پروژه را به شما منتقل سازد.
مصاحبه با دکتر رضا قیصریه، مترجم زبان ایتالیایی
اگر برای استخدام مترجم زبان به آگهی های استخدام اینترنتی مراجعه نمایید، فهرست مترجمان زبان انگلیسی عریض و طویل تر بوده، اما مترجمان زبان ایتالیایی، زبان فرانسه، آلمانی و دیگر زبان های خارجی نیز در این لیست به چشم می خورند. هر چند عده ی آن ها همیشه کمتر و جامعه ی این مترجمان محدودتر است.
به همین علت مترجمان زبان های خارجی غیرانگلیسی بازار تخصصی تری داشته و طبیعتا فن ترجمه میان این افراد ظرافت بیشتری می طلبد.
در اینجا به مصاحبه ای که iftabir با دکتر محمد رضا قیصریه مترجم حرفه ای زبان ایتالیایی صورت داده پرداخته و با وجوهی از زندگی و حرفه ی مترجمان زبان های غیرانگلیسی که تاکنون کمتر شناخته شده اند، آشنا می شویم.
- از تجربه ی اولین کتابی که ترجمه کردید، بگویید.
- اولین کتابی که ترجمه کردم زمانی بود که در ایتالیا بودم. 7 داستان از داستان های صادق هدایت بود که در یک مجموعه به نام سه قطره خون توسط انتشارات Feltrinelli در سال 1979 به چاپ رسید و سال گذشته بعد از بیست و هفت سال همراه با کتاب بوف کور صادق هدایت در یک مجموعه کامل تجدید چاپ شد. ولی به طور کلی بیشترین کتاب هایی که ترجمه کردم به دوران بعد از انقلاب مربوط می شود. اولین کتاب، روز جغد اثر لئوناردو شاشا بود که در سال 1358 چاپ شد. کارهای بعدی به ترتیب سرگذشت یک غریق نوشته گابریل گارسیا مارکز، داستان های رمی اثر آلبرتو موراویا و دو کتاب از ارنست همینگوی بود به نام های پروانه و تانک و تپه های سبز آفریقا در سال 1364 که البته این دو از زبان انگلیسی ترجمه شد. تا آن جا که یادم می آید نمایشنامه ای از لئوناردو شاشا به نام مافیایی ها و کتابی از دینو بوتزاتی به نام ساحر بود که ترجمه کردم و باز هم کتابی از ایتالو کالوینو با همکاری مژگان مهرگان واعظم رسولی به نام کلاغ، آخر از همه می رسد. مجموعه داستان های کوتاهی هم ترجمه کردم از آلبرتو موراویا و همینگوی که توسط نشر نیلا به بازار عرضه شد.
- برای من جالب است که شما در بین نویسندگان ایتالیایی، موراویا را ترجیح دادید و اغلب کتاب های ایشان را ترجمه کردید و جز این دو کتاب آخر یعنی "کلاغ، آخر از همه می رسد" و "قارچ در شهر" که مجموعه داستان های کوتاه کالوینو است و البته آن ها را هم شما با همکاری دو نفر دیگر ترجمه کردید سراغ اثری از کالوینو نرفتید، با این که کالوینو در ایران بسیار شناخته شده و البته محبوب است. دلیل این را توضیح می دهید؟
- آثار ترجمه شده از ایتالو کالوینو در ایران زیادتر از بقیه ی نویسندگان ایتالیایی ست که آن هم برمی گردد به شهرت نویسنده در زمانی خاص. اصولا در ایران این گونه است که ناگهان کسی مطرح می شود و موج ترجمه از آثارش به راه می افتد. کالوینو نویسنده ی بزرگی است. البته در خارج از ایتالیا. و فکر می کنم به دلیل شیوه ی داستان سرایی فانتاستیک مورد علاقه ی ایرانی هاست. اصولا شرقی ها به داستان سرایی خیلی اهمیت می دهند و این مشخصه در کارهای کالوینو بسیار دیده می شود که شاید همین دلیل پرمخاطب بودن کالوینو در ایران باشد. این که چرا من به سراغ کالوینو نرفتم برای این بود که داستان هایش چندان کششی برای من ایجاد نکرد. من در میان نویسندگان ایتالیایی بیش از همه آلبرتو موراویا را می شناسم و کارهایش را دوست دارم. چون خودم را به شیوه ی داستان سرایی او نزدیک می بینم. موراویا یکی از بزرگترین نویسندگان ایتالیاست. دوره فاشیزم و بعد از آن جنگ و بعد از جنگ و اتفاقات دانشجویی سال 68 را دیده و از سال 1920 تا 1990 قلم زده و بسیار به تاریخ ادبیات ایتالیا وارد است. به عقیده ی من موارویا یک نویسنده نیست. بلکه یک منتقد اجتماعی ست. کسی که بسیار سفر کرده و نقدهای فراوانی در باب سینما و تئاتر دارد. موارویا آدم بسیار فعالی حتی در زمینه ی مطبوعات بود و پیر پائولو پازولینی از دوستان نزدیک او بود که اتفاقا یک مجله با هم در می آوردند. جنبه ی رواتیگری موراویا برای من بسیار جالب بود. او پرسوناژ را می شکافد و روانکاوی می کند. البته تا حد زیادی هم آنچنان که الزا مورانته نویسنده کتاب تاریخ و همسر موراویا می گوید: موراویا تاثیر بسیاری از شیوه ی روایت گری شهرزاد قصه گو در هزار و یک شب گرفته به طوری که رد پای آن را در اغلب آثارش به ویژه داستانی ها رمی می بینیم.
- یکی از کتاب هایی که شما ترجمه کردید و بسیار خوانده شد کافه زیر دریا، نوشته ی استفانو بننی ست. به نظر می رسد بننی یک نوع نوگرایی در داستان هایش دارد شما چطور ارزیابی می کنید؟
- ببنی یکی از نویسندگان پست مدرن ایتالیایی ست که طنز فوق العاده ای دارد و من شخصا علاقه ی زیادی به او دارم. موضوعات مورد نظر در داستان هایش را می فهمم که البته فکر می کنم به هم نسل بودن ما مربوط می شود.
- بعد از آثار ادبی چطور به سراغ زندگینامه میرزا رضا کرمانی رفتید؟
- میرزا رضای کرمانی دومین کتابی بود که فرانچسکو سوریانو بعد از "آنجا که رویا سنگ می شود" نوشت و من ترجمه کردم. من با سوریانو دوست هستم و ایشان در ایران زندگی می کرد. او علاقه ی زیادی به تاریخ ایران دارد و می خواست کشف جدیدی داشته باشد. من آثار ایشان را خواندم و از خلاقیت ذهنی او خوشم آمد و تصمیم به ترجمه ی آثارش به فارسی گرفتم. او در کتاب "آنجا که رویا سنگ می شود" نیز برداشت زیبایی از ایران دارد که جرقه ی نوشتن این کتاب از زمان سفرهایی که با هم به کویر داشتیم در ذهن او شکل می گیرد.
می توانید باقی مصاحبه را در آدرس زیر مطالعه نمایید:
سخت ترین و آسانترین زبانهای خارجی برای یادگیری
یادگیری زبانهای خارجی یکی از ضرورتهای زندگی انسانها از گذشته تا به امروز بوده است. گرچه افراد در ترجمه های تخصصی به استخدام فریلنسر ترجمه و مترجم و یا شرکتهای تخصصی ترجمه پناه می برند، اما دانستن زبان در مواقع بسیاری ضروری است.
در این میان مرسوم ترین زبانی که مردم در سراسر دنیا یاد می گیرند، زبان انگلیسی است. به عبارتی زبان انگلیسی زبانی بین المللی است که مردم دنیا از طریق آن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
گاهی افراد بنا به علاقه ی شخصی و یا شرایط کاری و زندگی روی به یادگیری زبان دیگری به غیر از انگلیسی می آورند. باید گفت در میان زبانهای مختلفی که در دنیا وجود دارد یادگیری برخی بسیار آسان و برخی بسیار سخت است.
در ادامه اینفوگرافیک سخت ترین و آسانترین زبانهای خارجی را برای یادگیری قرار می دهیم:
افزونه ای برای ترجمه در مرورگر فایرفاکس
امروزه گوگل ترنسلیت به کمک کاربران اینترنت و حتی مترجمان در امر ترجمه آمده است. گوگل ترنسلیت ابزاری قدرتمند برای ترجمه است که بیش از 100 زبان دنیا را پشتیبانی می کند.
هر روزه به امکانات این ابزار معجزه آسای گوگل اضافه می شود. حال اگر زیاد با استفاده از لپ تاپ و کامپیوتر در سایتهای خارجی گشت می زنید، باید افزونه ی گوگل ترنسلیت را در مرورگرتان نصب کنید تا استفاده از گوگل ترنسلیت برای ترجمه برایتان راحت تر از گذشته بشود.
افزونه گوگل ترنسلیت برای مرورگر فایرفاکس
برای بهره مندی از این امکان باید ابتدا مرورگر فایرفاکس را روی سیستم کامپیوتری خود باز کنید. سپس وارد قسمت افزونه ها شوید که در فایرفاکس Add ons گفته می شود.
روی قسمتت Add ons کلیک کرده و در قسمت جستجو عبارت google translate را جستجو کنید. پس از یافتن افزونه ی مورد نظر روی Add to Firefox کلیک کنید تا افزونه دانلود شود. ظرف چند ثانیه افزونه دانلود شده و شما باید روی گزینه ی Add کلیک کنید تا به مرورگر شما اضافه بشود.
پس از پایان افزونه برای شما پیغام ری استارت ظاهر می شود. باید مرورگر خود را ری استارت کنید تا افزونه در قسمت افزونه در نوار بالایی مرورگر ظاهر بشود. پس در این مرحله بر روی Restart Now کلیک کنید.
پس از آن لوگوی افزونه که به شکل T قرمز است در بالا ظاهر می شود. اگر روی آن کلیک کنید تا باز شود با سه گزینه ی Options، Translate the selected text و Translate the full page رو به رو می شوید. در قسمت Options می توانید تنظیمات عمومی از جمله زبانی که می خواهید متن ترجمه بشود را انتخاب کنید. در قسمت بعدی امکان ترجمه ی بخشی از متن انتخابی فراهم می شود و در قسمت آخر می توانید ترجمه ی کل صفحه ی مربوطه را مشاهده کنید.
برای استفاده از افزونه، متن یا کلمه ی مورد نظر را انتخاب کرده سپس بر روی افزونه که در مرورگر ظاهر شده است کلیک کنید. ترجمه در متن به زبانی که انتخاب کرده اید نمایش داده می شود. پیشنهاد می کنم خیلی سریع افزونه را نصب کنید تا با جذابیتهای آن بیشتر آشنا بشوید.