مشارکت احساسی و فکری با دیگران

کسانی که توان مشارکت احساسی و فکری با دیگران را دارند، می توانند خودشان را به طور ذهنی در چهارچوب های ذهنی گوینده قرار دهند و مفهوم کامل پیام را ادراک نمایند. شنود احساسی و فکری نه تنها دریافت کامل محتوای پیام را شامل می شود بلکه درک اجزای احساسی و پیام های ضمنی آن را نیز شامل گردد.


شنود حسی و فکری چیزی بیش از صرف درک مطالب گوینده است و شامل توان انعکاس یا بیان مجدد پیام گوینده در دو سطح متفاوت است:

1.    سطح گویا ( بیان شده ) که آن را سطح اول ی گویند، در این سطح شنونده صرفا به خلاصه کردن و بیان مجدد مطالب گوینده می پردازد.
2.    سطح ضمنی ( نهان) پیام را سطح دوم گویند که پیشرفته تر بوده و نه تنها به بیانات گوینده توجه دارد بلکه مفاهیم ضمنی و بیان نشده
( نهان ) آن را نیز در بر میگیرد.

تفاوت های میان سطوح ظاهر و باطن پیام را میتوان با مقایسه پاسخ های بدیل به دانشجویی که درباره ی عدم موفقیت خود در یک آزمون شکایت دارد و به تصویر کشید.

" من تمام فصول کتاب را خواندم و فهرست مطالب آن را در آوردم و بیست ساعت صرف مرور یادداشت هایم کردم و با این همه ده نمره کمتر از هم اتاقی خود گرفتم که حتی تمامی فصول کتاب را نخوانده است".

در سطح ظاهری شنود حسی و فکری ، شنونده به محتوا و احساسی که همراه با موضوع مطرح شده است پاسخ می دهد:

" شما احساس عجز می کنید به دلیل اینکه بسیار سخت کوشیده اید درس را فرا بگیرید و با این همه به خوبی هم اتاقی خود نتوانستید امتحان دهید".
به هر حال در سطح پنهان یا ضمنی شنود حسی و فکری، شنونده نه تنها نسبت به آنچه گفته شده است بلکه به اجزای بیان نشده و ضمنی نیز پاسخ خواهد داد.

" شما از اینکه سخت تلاش کرده اید و نتوانستید به خوبی هم اتاقی خود امتحان دهید مایوس شده اید. وقتی که آدمی بسیار سخت می کوشد، ولی به آن خوبی که فکر می کند نمی تواند امتحان بدهد و موفق شود بسیار نومید کننده است. هنگامی که چنین می شود خیلی آسان دلسردی و احساس تاسف بر آدمی مستولی می شود."

کسانی که از شنود حسی و فکری خوب بر خوردارند می دانند که در چه هنگامی هر سطح از شنود را بروز دهند، آنان در آغاز سطح ظاهری را به کار می برند. به هر حال پس از ایجاد حس اعتماد و پذیرش، به کارگیری سطح نهان شنود مناسب است. اگر شنونده ای در آغاز تعامل و پیش از ایجاد اعتماد و گرفتن پذیرش ،سطح نهان را به کار برد، احتمالا گوینده احساس تهدید خواهد کرد و این احساس به او دست خواهد داد که شنونده دارد او را تحلیل روانی می کند و از سوی دیگر اگر شنونده به استفاده از سطح ظاهری شنود ادامه دهد همین که رابطه خیلی جدی شود، سطح ظاهری نیز ممکن است قدری سطح و غیر صادقانه جلوه کند.