چرا مردم ایران بیمه زلزله نمی خرند?

بیمه زلزله در شمار پوشش های بیمه آتش سوزی قرار داشته و متاسفانه علی رغم خسارت های غیرقابل جبرانی که چنین حوادث طبیعی به بار می آورد، مردم ایران تمایل زیادی برای خرید بیمه نامه ی زلزله ساختمان ها و منازل مسکونی نشان نمی دهند.

قائم مقام بیمه مرکزی، پرویز خسروشاهی می گوید: در شرایط فعلی کمتر از 15 درصد واحدهای مسکونی که بیمه‌نامه آتش‌سوزی دارند، پوشش زلزله را هم خریده‌اند. بر این اساس کمتر از دو درصد واحدهای مسکونی کشور تحت پوشش خطر زلزله هستند.

وی اضافه می کند: نرخ‌های حق بیمه ریسک زلزله چه به‌صورت تبعی و چه اصلی در کشور ما چندان بالا نیست در نتیجه مالکان ساختمان‌ها یا استفاده‌کنندگان از آن به راحتی می‌توانند بیمه زلزله بخرند. به طور مثال حق بیمه سالانه برای پوشش زلزله برای یک ساختمان 100 میلیون‌تومانی در یک منطقه زلزله‌خیز شدید در صورتی که طبق ضوابط آیین‌نامه 2800 ساخته شود معادل 40 هزار تومان خواهد بود که پرداخت آن برای اقشار متوسط و حتی پایین‌تر در مقایسه با مبالغی که در مقاطع وقوع سیل و زلزله و‌... از سوی هموطنان عزیز برای کمک به حادثه‌دیدگان از این حوادث اهدا می‌شود، رقمی نیست. در ضمن حداقل سهم بیمه‌گذار در جبران هر خسارت (فرانشیز) نیز بسیار نازل و در حد یک درصد مبلغ بیمه‌شده است.
طبق قانون مالک و مستاجر، مدیران ساختمان‌ها مسوول خرید بیمه‌نامه آتش‌سوزی هستند اما به جهت نبود ضمانت اجرایی کافی این موضوع چندان جدی گرفته نشده است. نظر به ناچیز بودن احتمال وقوع زلزله در ذهن اشخاص و همچنین پیامدهای خارجی منفی زلزله در اقتصاد کشورها و زندگی مردم، بازار بیمه زلزله از نوعی شکست بازار رنج می‌برد بنابراین دخالت دولت‌ها در آن امری ضروری است. یکی از روش‌های رایج برای دخالت دولت‌ها در این زمینه، اجباری کردن خرید بیمه زلزله از سوی مردم است وگرنه در نبود الزام قانونی بیمه زلزله چندان مورد توجه قرار نخواهد گرفت.
جامعه برای جبران پیامدهای زلزله به هر حال مجبور است هزینه کند و چون خود آسیب‌دیدگان توان پرداخت این هزینه را ندارند به ناچار جامعه و دولت نیز باید به کمک آنان بشتابد. بنابراین چه بهتر است که حداقل بخشی از این هزینه از طریق سازوکار بیمه انجام شود که این روش کارآمدی خود را در عمل نشان داده است. در سال 2016 بیمه‌ها، در مجموع نزدیک 31 درصد از کل خسارت 175 میلیارد‌دلاری حوادث فاجعه‌آمیز را پرداخت کردند. معادل 46 میلیارد دلار از 54 میلیارد دلار خسارت پرداختی بیمه‌ها مربوط به حوادث طبیعی بود. بزرگ‌ترین حادثه تحت پوشش بیمه، زلزله آوریل 2016 ژاپن بود که نزدیک پنج میلیارد دلار از بیمه خسارت گرفت. استفاده از سازوکار بیمه برای پوشش خطرات طبیعی، هم در مدیریت بحران، هم در سرعت بازگشت به وضعیت طبیعی، هم در مقاوم‌سازی ساخت‌وسازها و رعایت ایمنی و هم در توسعه اقتصادی کشورها نقش مهمی بازی می‌کند.